Kochani Czytelnicy,
Obiecałam, że w listopadzie przybliżę Wam nowy kanon lektur dla liceum i technikum. Jak wiecie, zestaw książek, które muszą albo powinni przeczytać uczniowie wynika z ustawy programowej. Ta najnowsza – w przypadku szkół ponadpodstawowych – zacznie obowiązywać od 2019 r. Dokument jest na razie na etapie projektu, jeśli zostanie przyjęty w obecnej formie, to uczniów szkół średnich czeka „poważna” przygoda z literaturą. Przymiotnik „poważna” można traktować na wiele sposobów, począwszy od doboru tekstów („najklasyczniejszych z klasycznych”, z mniej lub bardziej zrozumiałymi wyjątkami), a kończąc na ich ilości. W projekcie przewidziano dwa poziomy nauki języka polskiego i tym samym dwa poziomy poznawania dzieł literackich: podstawowy i zaawansowany (a właściwie cztery licząc lektury obowiązkowe i uzupełniające). Ja ograniczyłam się do przywołania zestawu z poziomu podstawowego. Gdybym chciała przybliżyć jeszcze książki, które młodzież ma poznać na poziomie zaawansowanym, kanon lektur zdominowałby całkowicie bieżący numer „RW”.
Zacznijmy od LEKTUR OBOWIĄZKOWYCH NA POZIOMIE PODSTAWOWYM:
- Biblia, w tym fragmenty Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
- Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
- Homer, Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty)
- Sofokles, Antygona,
- Arystofanes, Chmury
- Horacy – wybrane utwory;
- Bogurodzica; Lament świętokrzyski; Legenda o św. Aleksym; Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią;
- Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty);
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
- Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty);
- Dante Alighieri, Boska komedia (fragmenty);
- Św. Augustyn, Wyznania (fragmenty);
- Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II, psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47; tren IX, X, XIX, Odprawa posłów greckich;
- Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty);
- Niccolò Machiavelli, Książę (fragmenty);
- Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty);
- Żywoty świętych (fragmenty);
- wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński;
- Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty);
- William Szekspir, Hamlet, Romeo i Julia
- Molier, Skąpiec;
- Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry;
- Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej;
- Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragmenty);
- Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność, wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze, w tym Do matki Polki; Dziady IV, Dziady cz. III; Konrad Wallenrod;
- Juliusz Słowacki, wybrane wiersze, w tym Grób Agamemnona (fragmenty); Testament mój; Kordian;
- Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia;
- Cyprian Norwid, wybrane wiersze, w tym Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, Polka, Moja piosnka [II];
- Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu;
- Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
- Henryk Sienkiewicz, Potop;
- Adam Asnyk, wybór wierszy;
- Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
- wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff;
- Stanisław Wyspiański, Wesele;
- Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień);
- Stefan Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…, Przedwiośnie;
- Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty);
- Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli;
- Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat;
- Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
- wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Julian Przyboś, Tadeusz Peiper, Józef Czechowicz, Kazimierz Wierzyński, w tym wybrane wiersze z okresu skamandryckiego oraz emigracyjnego, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy, Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Wisława Szymborska, Czesław Miłosz, w tym wybrane wiersze z tomu Ocalenie oraz Traktat moralny (fragmenty), Zbigniew Herbert, w tym wybrane wiersze z tomów: Pan Cogito oraz Raport z oblężonego miasta, Stanisław Barańczak, Marcin Świetlicki, Jan Polkowski, Wojciech Wencel;
- Sławomir Mrożek, Tango;
- Albert Camus, Dżuma;
- George Orwell, Rok 1984;
- Marek Nowakowski, Górą Edek;
- Jacek Dukaj, Katedra;
- Antoni Libera, Madame;
- Andrzej Stasiuk, Miejsce;
- Olga Tokarczuk, Wyspa;
- Wybrane utwory okresu stanu wojennego;
- Powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Ewy Demarczyk, Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów.
Poniżej LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE NA POZIOMIE PODSTAWOWYM (po dwie na rok we fragmentach lub w całości):
- Sofokles, Król Edyp;
- Wergiliusz, Eneida (fragmenty);
- Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty);
- Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty);
- Giovanni Boccaccio, Sokół;
- Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty);
- Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty);
- Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty);
- Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory;
- Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty);
- Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła;
- Adam Mickiewicz, wybrane wiersze;
- Juliusz Słowacki, wybrane wiersze, Beniowski (fragmenty);
- Aleksander Fredro, Śluby panieńskie;
- Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragmenty);
- Johann Wolfgang Goethe, Faust (fragmenty);
- George Byron, Giaur (fragmenty);
- Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem;
- Maria Konopnicka, wybór wierszy;
- Stefan Żeromski, Echa leśne;
- Zofia Nałkowska, Granica;
- Joseph Conrad, Lord Jim;
- Anna Kamieńska, Stanisław Grochowiak, Jarosław Marek Rymkiewicz, wybrane wiersze;
- Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty);
- Zofia Nałkowska, z tomu Medaliony opowiadanie Przy torze kolejowym;
- Jan Józef Szczepański, Święty;
- Tadeusz Różewicz, Kartoteka;
- Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty);
- Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragmenty);
- Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty);
- Stanisław Lem, Wizja lokalna
- Samuel Beckett, Czekając na Godota;
- Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani;
- Eugène Ionesco, Lekcja
lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela.
Projekt zakłada – jako jeden z podstawowych celów – „kształtowanie różnorodnych postaw czytelniczych: od spontanicznego czytania do odbioru opartego na podstawach naukowych”. Patrząc na powyższy zestaw mam pewne wątpliwości co do owej „spontaniczności”. Dodatkowo ograniczy ją zasada chronologicznego poznawania lektur (według epok historycznych), która ma swoje dobre i złe strony. Z jednej uporządkuje przekaz, z drugiej dopiero konfrontowanie tekstów literackich z różnych okresów wyjaśnia sens czytania klasyki i zachęca do poszukiwań. Nieco więcej możliwości dają dodatkowe lektury z poziomu zaawansowanego, ale po ich spis odsyłam już na strony MEN.
Pozdrawiam serdecznie, Mariola Sudoł-Szczepaniak
Konkurs nr 38
W listopadzie przypada Narodowe Święto Niepodległości. Z tej okazji chcielibyśmy zapytać o naszą „Małą Ojczyznę”. Prosimy o wyjaśnianie, skąd pochodzi nazwa Rokietnica oraz o przykład książki/książek, w których pojawiają się wzmianki o Rokietnicy lub innych miejscowościach tworzących naszą gminę. Uwaga! Nie pytamy o naukowe opracowania, tylko o literaturę piękną. Do dzieła! Na odpowiedzi czekamy do końca listopada. Można je zostawiać w bibliotece w Rokietnicy albo przesłać na adres zaczytanarokietnica@interia.pl. Na uczestników konkursu czekają nagrody-niespodzianki. Jednocześnie miło nam poinformować, że laureatami konkursu nr 36 zostali: Maria Nowicka, Malwina i Wojciech Staszak oraz Olga Szczepaniak. Gratulujemy!
